A ltın ve gümüş sikkelerin birlikte kullanıldığı zamanlarda insanlar altın olanı saklamış, gümüş olanı harcamış. Neden? Çünkü insanların değerli olanı elde tutması, değersiz olanı ise elden çıkarması oldukça rasyonel bir davranış. İşte rasyonel olan bu davranışı, 16.yy’da İ ngiltere'de Kraliçe I. Elizabeth'in mali danışmanı olan Sir Thomas Gresham, “kötü para, iyi parayı kovar” ifadesiyle ekonomik bir yasaya dönüştürmüştür. Gresham yasası, yazılı (nominal) değerleri a ynı fakat külçe değerleri farklı iki paradan, külçe değeri yüksek olan paranın piyasadan (dolaşımdan) çekilmesidir. Nominal değer ve külçe değeri ne demektir? Örneğin bir madeni paranın üzerinde “5 TL” yazıyorsa bu onun nominal değeridir. Külçe değeri ise paranın yapıldığı metalin (altın, gümüş, bakır, nikel vs.) piyasa değeridir. Yani parayı eritip sadece metal olarak sattığınızda elde edeceğiniz değerdir. Örneğin elinizde iki adet 5 TL’lik madeni para var. Biri gümüşten, diğeri nikelden yapılmış olsun. İki...
I. PERDE
Aristoteles dedi ki "ilk felsefe"
Öğrencisi Rodoslu Andronikos dedi ki "metafizik". Yani fizikten sonra gelen, fizik ötesi.
Varlığı, varlık olmak bakımından inceleyen, varlığın hakikat ilkelerini ortaya çıkarmak için ısıtılan fikirleri okuyan ve halen okuyan biri olarak okuduklarımdan edindiğim bilgi kırıntılarına dayalı olarak diyebilirim ki metafizik sözcüğü keşke bir kafenin pazarlama stratejisi olarak bu kadar kolay harcanmasaydı. Vallahi de alındım, billahi de üstüme alındım.
Fizik, duyularımızla algıladığımız somut nesnelerin konusu olurken fizikten sonra gelen metafizik; sezgilerimizle, aklımızla kavradığımız soyut kavramların ve olanaklı/salt olanaklı varlıkların konusudur arkadaşlar. Metafizikte düş yoktur, masal yoktur, olmayan hiç yoktur. Aksine metafizikte varolan vardır, kavranan vardır.
Türk kahvesi için elbette. Kararında içilen kahvenin sağlığınıza yararı da vardır ama içerken yapacağınız zevzevkliğin adı bilmenizi isterim ki metafizik değildir. Metafizik, baştan sona akıl yoluyla yapılan bir arama eylemidir. Metafizik okumalarım sayesinde kavramlarla düşünmeyi sevdim ben. Metafizik kavramını bu kadar kolay harcatamam. Yanından geçip gidebilirsiniz ama ben geçip gidemedim. Durdum. Düşündüm. Metafizik bana örneğin nesne diyorsam hangi nesne diye sordurmasını öğretti. O nesne, somut nesnedir demişsem metafizik bana bu sefer soyut nesnenin, tam somut nesnin, yarı somut nesnenin ne olduğunu da hiç düşündün mü demesini öğretmiştir. Sınırları çizilmiş kavramlarla kuramsal temellerin nasıl oluşturulduğunu ve bunu yapmanın bir kahve içmek kadar kolay olmadığını kavratmıştır bana metafizik.
Aslında yermek için çektiğim bu fotoğraftan sonra anladım ki neyin daha değerli olduğunu bilmek için fal ile Metafizik; batıl ile bilim arasındaki zıtlıkların varlığına muhtaç olduğumuzdur. Batıl olmasaydı bilim olur muydu acaba? Ya da fal olmasaydı, metafiziği bilir miydik hiç?
II. PERDE
Batıl olana açık tepkimden olsa gerek çekiyorum onu kendime, kendime doğru. Instagramda işletmenin reklamını gördüm. 10309.beğenen kişi olamazdım. İşte gerekçelerim:
1- Önce Türkçe yazabilmek gerek. Biliyor muydunuz ayrı yazılır.
2-Fal ve Astroloji uzmanı bir meslekse ve bu mesleği icra edenler birer fertse kişi ya da fertler için '17 adet' söylemi konuştuğumuz Türkçe diline ihanettir. Adet, sözcüğü nesnelerin sayısını ifade etmek için kullanılır tamam da kişilerin sayısını belirtmek için adet kullanılmaz. Örneğin 17 kişi, 17 uzman, 17 öğrenci olur ancak 17 adet uzman, 17 adet kişi, 17 adet öğrenci olmaz. Eğer 17 adet fal uzmanı ifadesini okumuşsam ben, bunu yazanın yaşadığı coğrafyada konuşulan dili, hiç bilmediğinin sonucunu çıkarırım. Noktalama işaretlerinin nasıl yanlış kullanıldığını ise yazamayacağım. Üşendim, kusura bakmayınız.
3- Bu ilim merkezinde yok yok arkadaş. Kütüphane var, canlı müzik, oyun salonu, sadece kek mi dünya mutfağı...ohohooo daha neler neler. Nasıl bir kültür merkeziymiş böyle?
Katmış katıştırılmış, berbat bir çorba.
Bu reklamdaki ilim ve kültür merkezi ifadelerinden sonra arayıp da bulamadığım tek sözcük kıraathane olmuştur. Bundan sonra karşılaşırsam şaşır mıyım? Asla.
Not: Kıraathane, müşterilerinin okumaları için gazete, dergi ve kitap bulunduran geniş, temiz ve iyi döşenmiş kahvehane. Kaynak:TDK
