A ltın ve gümüş sikkelerin birlikte kullanıldığı zamanlarda insanlar altın olanı saklamış, gümüş olanı harcamış. Neden? Çünkü insanların değerli olanı elde tutması, değersiz olanı ise elden çıkarması oldukça rasyonel bir davranış. İşte rasyonel olan bu davranışı, 16.yy’da İ ngiltere'de Kraliçe I. Elizabeth'in mali danışmanı olan Sir Thomas Gresham, “kötü para, iyi parayı kovar” ifadesiyle ekonomik bir yasaya dönüştürmüştür. Gresham yasası, yazılı (nominal) değerleri a ynı fakat külçe değerleri farklı iki paradan, külçe değeri yüksek olan paranın piyasadan (dolaşımdan) çekilmesidir. Nominal değer ve külçe değeri ne demektir? Örneğin bir madeni paranın üzerinde “5 TL” yazıyorsa bu onun nominal değeridir. Külçe değeri ise paranın yapıldığı metalin (altın, gümüş, bakır, nikel vs.) piyasa değeridir. Yani parayı eritip sadece metal olarak sattığınızda elde edeceğiniz değerdir. Örneğin elinizde iki adet 5 TL’lik madeni para var. Biri gümüşten, diğeri nikelden yapılmış olsun. İki...
Bizi daha insan kılmayacak olan alışkanlıklarımızı, işimize gelmişliğimizi, bana neciliğimizi üzerimizden söküp atmadıkça bu coğrafyaya yasaların ruhu zor gelir. Biz o yasaları, anayasaları duvar saati gibi her yere asar ancak bakıp bakıp geçeriz sadece. Demokrasi, özgürlük, eşitlik, cumhuriyet, egemenlik, hak, hukuk, adalet, yasa… İçselleştiremediğimiz fakat tanımının ne olduğunu seçenekler arasından bulup doğru olarak işaretlediğimiz test sorularından ibarettir sadece. Mahiyetini bilemediğimiz, hakikatini gösteremediğimiz kavramlar bunlar... Alışveriş merkezlerindeki kalabalığın kendisini halk zannetmemizden olsa gerek halkın özgürlüğünü cam vitrinleri seyredebilmek olarak algılıyoruz. Yasasız bir toplumun bireyleri için hukukun üstünlüğünü , kürsülerden mikrofonlara üflenen hoş bir seda olarak addediyoruz. Kendimize hak gördüğümüz pratikler, yasaların da üstünde. Örneğin, trafikte yayaların ve otomobil sürücülerinin kendilerine hak gördüğü pratiklere bir b...