Tülin Otbiçer Acar

Ne yapmaya çalışıyoruz? Bisiklet akrobasisi ile uğraşanların kullandığı bisikletlerin belirli bir ölçüsü vardır. Çok büyük ya da çok küçük bir bisiklet ile bir akrobat, marifetini sergileyemez. Dolayısıyla siz akrobata doğru ölçüdeki bisikleti kullanmasına izin vermezseniz, çok becerikli bir akrobatımız çok beceriksiz bir akrobata dönüşür. İşte -sözüm ona- yeni nesil ya da beceri temelli sorularla çocuklarımıza yapılan budur. Neyi ölçtüğü hususunda iki uzmanın dahi üzerinde uzlaşamadığı soruları, çocuklarımıza çözdürerek çocuklarımızın özyeterliliklerini aşağıya çekiyoruz. Özyeterlilik algılarını düşürdüğümüz çocuklarımız, şimdi yeni nesil soru, beceri temelli soruları çözse ne olur, çözmese ne olur? Öğrenmeden, anlamadan, kavramadan binlerce yeni nesil/beceri temelli soruyu öğrencilere boca eden bir sistemi, şimdi kim niye alkışlar? Bloom’un uygulama, analiz, sentez olarak sıraladığı bilişsel öğrenme alanlarını yoklamak amacıyla yazılan soruların piyasalaşmış adının   yeni nesil ...

“Sınav ve başarı ikilemine odaklı oksimoron sistem” yaftalamasını özellikle yapıyorum. Çünkü bir parça düşünelim istiyorum. Kendinizi ülkelerin eğitim sistemleri üzerine araştırma yapan uzaydan gelmiş bir gazeteci olarak düşünün. Dünyadaki ülkeler evreninden seçkisiz örnekleme yöntemiyle örnekleminizi oluşturduğunuzda örnekleminizdeki ülkelerden biri, Türkiye olmuş olsun. Araştırmanıza konu olan ülkenin eğitim sistemi hakkında bilgi toplamak için ilkin sokaklara çıkıp insanlarla röportajlar yapıyorsunuz. Nasıl dertli bir ülke ki burası temel eğitimden müfredata, finansman kaynaklarından ders saatlerine, işgücünden mesleki eğitime, fiziki koşullardan çalışma koşullarına, ders materyallerinden merkezi sınavlara, fırsat eşitliğinden becerilerdeki yetersizliklere daha pek çok konuda eğitimle ilgili bir memnuniyetsizlik var. Uzaydan gelmiş bir gazeteci olarak kendinizden şüphe duyuyorsunuz ve röportaj yaptığınız ülke insanlarının görüşlerinin yanlı, duygularının taraflı olma olasılığını akl...

Matematik ve dolayısıyla istatistik "öngörmek" ile "önceden söylemek" arasındaki farkı çok daha net kavramamı sağlamıştır. Şöyle açıklayayım: Toplumdaki her bir bireyin hastalığa yakalanıp yakalanmayacağını asla öngöremezsiniz. Ne ki toplumun ortalama olarak hastalığa yakalanma olasılığını yüksek bir isabetle kestirebilirsiniz. Demem o ki binlerce, milyonlarca bireyin hastalığa yakalanma olasılığını evet önceden öngörebilirsiniz. Amma velakin herhangi bir bireyin hasta olup olmayacağını önceden asla söyleyemezsiniz. Öngörmek, bilimdir. Önceden söylemek falcılıktır. Falcının inanmışlara, şüphelenmeyenlere; bilimcinin şüphecilere, inanmayanlara ihtiyacı vardır. Neden? Çünkü inanmışlara "tek bir açıklama" yeterli gelirken inanmayan şüphecilere "binlerce açıklama" yetmez. Matematik ve dolayısıyla mantık ve dolayısıyla istatistik okuryazarlığınızı geliştirebildiğiniz kadar geliştirin, a dostlar! *** Dışarıda yağmur varken şemsiye alıp çıkmak rasyon...

Eğitim, hukuk, ekonomi, devlet, özgürlük,  hak, eşitlik, sorumluluk gibi pek çok kavramın hem öznesi hem de nesnesi iki ayağının üzerinde dik duran ve düşünen bir canlı olarak insanın kendisidir.  Söz konusu olan eğitim bilimleri olduğunda insanın bilme ve yapma edimleri hem teorik düşüncelerin hem de  uygulamaların odağındadır. Yazının devamını için buraya tıklayanız.

Ne yaptık bugün? Düşmanı kovduk mu? Emperyalizme söverek açılışı yaptık mı? Kapitalizmi kapının önüne koyduk mu? Adalet naraları atıp çokça mutlu olduk mu? Eşitlik edebiyatı üzerine güzellemelerde bulunduk mu? Geçmişin rövanşını aldık mı? Galip gelerek kapanışı yaptık mı? Bazı şeyler hiç değişmeyecek! *** Sözü söyleyenin statüsüne göre 'başta sağlık emekçilerinin, başta bilim emekçilerinin, başta eğitim emekçilerinin...' olmak üzere emek ve dayanışma gününün tebrik edildiği cümleler okudum bugün bolca. Çokça da güldüm. Adı 'emek ve dayanışma' olan bir günde dahi parçalanmayı başarmışız. Bu neyin dayanışması olabilir ki? Kendi camianın emeğini başa koyarak dayanışma mı olur?  Diğer taraftan emek ve dayanışma gününün sahipligi konusunda  beyaz yakalıların daha çok talepkâr ve hevesli olmaları, beni çokça hayrete düşürmüştür. Mavi yakalılar nerede? Onlar zaten hep sessiz. Ürperdim, şüphelendim. Emek üzerine söz söyleyenlere, boy gösterenlere özellikle d...

Bir sayının bir başka ölçeğe dönüştürülmesi bir tür ölçekleme işlemidir. Bu tıpkı 5’li not sisteminin 100’lü not sistemine dönüştürülmesi gibidir. Yahut ölçekleme, TL’nin dolar gibi bir başka para birimine çevrilmesi işlemi gibidir. Dolayısıyla biz, reel sayıları rahatlıkla logaritma gibi başka birimli sayılara dönüştürebiliriz. Peki, neden reel bir sayıyı, logaritma gibi başka birimli sayılara dönüştürmeye ihtiyaç duyarız? Çok hızlı bir şekilde çoğalan bakteri sayılarıyla hemhal olduğumuzda, ışık yılı cinsindeki mesafeler üzerinde işlemler yaptığımızda veya çıplak gözle göremediğimiz bir virüsün büyüklüğünü (çapını) ölçtüğümüzde ya çok büyük ya da çok küçük sayılarla uğraşırız. Ve çok büyük veya çok çok küçük sayılarla matematiksel işlem yapmak bıkkınlık vericidir. İşte bu çok büyük ya da çok küçük sayılarla işlem yapmanın bir yolu, bu sayıları “logaritma” adı verilen bir başka ölçeğe dönüştürmektir. Çok büyük ya da çok küçük sayıları önce küçültüyoruz; küçük sayılarla işleml...

a x , şeklinde gösterilen matematiksel terimlere üstel sayı denir. Y=   a x eşitliği a tabanında x üstü olan sayının Y olduğunu ifade eder. Sıfırdan büyük herhangi bir a sayısı, belirli bir kuvvette artırılabilir veya hızlandırılabilir. Bir başka deyişle, sayı kendi kendisiyle x kez çarpılır. Bu çarpma işlemi, üslü sayılar olarak bir matematik dersinin konusu olarak bilinir. Merkez üssü, hava üstü gibi durumlarla hiç ilgisi yoktur. Üstel sayılarda, sayıya (çokluğa) belirli bir kuvvetin uygulanması bizi, “hareket” kavramıyla; hareket kavramı   “hız” kavramıyla ve hatta hareket kavramı bizi “değişim” kavramıyla çekiştirmektedir. Kötü bir matematik edebiyatı yapacak olursam “bir lafı 40 kez üsteleme” diyebilirim.   Dünya üzerindeki olayların, ölçümlerin zamana göre değişimi her zaman sabit midir? Ne münasebet. Arttıkça artan hızlarda değişimler yok mudur? Var mı yoksa? Üçüncü senaryomuzla devam edelim hadi. Senaryo 3: Üstel (Artan) hızda değişim Zamana göre hasta sayıl...

Buraya yazdıklarım sınavlarda çıkar mı çıkmaz mı hiç umurumda değil doğrusu. “Hocaaam bunlar bizim ne işimize yarayacak” sorusu da içinde bir düşünceyi barındıran bir soru değildir. “Neyi bildiğini bilmek ve niye yaptığını bilmek” gerek.   İlk senaryomuzda değişmezlik, durağanlık ve hareketsizlik kavramlarına odaklanmıştım. Şimdi harekete, devinmeye, değişmeye başlayalım. Senaryo 2: Sabit hızda hareket: Değişim İlk 10 günde gözlenen hasta sayısı, tablodaki gibi olsun. Her bir günde hasta sayısında bir değişim var mı? Var. Apaçık ortada. Peki bu değişimin yönü nasıl? Artmış mı azalmış mı? Zamana göre hasta sayısındaki değişim, artma yönünde. Acaba zamana göre bu değişimin (artışın) hızı kaç? Her bir gün 10 yeni hasta olacak şekilde hasta sayısı artığına göre artış oranının günlük 1 olduğunu çekinmeden söyleyebiliriz. Her bir  gündeki artışın (10 hastanın) bir diğer gündeki artışa (10 hastaya) oranı, 10/10 = 1’dir. Bir başka deyişle ilk 10 günde hastalar, aynı oranda...

Richter ölçeğinde 6 şiddetinde ölçülen bir deprem, 3 şiddetindeki bir depremin 2 katı değildir. 1 bardak suya 4 yemek kaşığı şeker karıştırıldığında hissedilen şeker tadı, 1 bardak suya 2 yemek kaşığı şeker karıştırıldığında hissedilen şeker tadının yarısı kadar değildir. Her hafta 50 TL’lik benzin alıyorken aldığınız benzinin miktarı farklı mı oluyor? Her ay doğalgaz faturanızın bedeli aynı mı? Cebinizdeki 1 TL bire iki oranında her gün katlanarak artsa ne güzel olur değil mi? Ay yoksa her ay aldığınız maaş, bir öncekine göre azalıyor mu? Satın aldığınız 1 kg domatesin fiyatı, her yıl sabit mi kalmakta yoksa fiyatı değişmekte mi? Satın alma gücünüz her yıl artıyor mu, azalıyor mu? Artıyorsa sabit oranda mı yoksa katlanarak mı artıyor?  Yaşamdaki pek çok olay ya da durum zamana göre değişir. Ve bu değişim dünyanın hangi coğrafyasına giderseniz gidin, hangi milliyetten, dinden, cinsiyetten olursanız olun dört işlemle açıklanabilir düzeydedir. Fark etmek gerek. Bu yazıyı yazmak...